Büyük velî Mevlana Hazretleri, ölüm gecesini “Şeb-i Arûs” (düğün gecesi), yâni dünyâ gurbetinden kurtuluş, vuslata eriş olarak ifâde eder. Ölümün, rûhun hürriyete kavuşup hakîkî bir ölümsüzlük ve ikbâle gidiş olduğunu, şu mısrâları ile ne güzel ifâde eder:
“Öldüğüm gün, tabutumu götürürlerken, bende bu dünyâ derdi var sanma!”
“Benim için ağlama, yazık, «vah, vah!» deme! Beni toprağa verdiklerinde de «vedâ, vedâ!» (ayrılık, ayrılık) deme!”
“Mezar bir perdedir ki, onun arkasında cennetin huzûru vardır!”
“Batmayı gördün değil mi? Doğmayı da seyret! Güneş’le Ay’a gurûbdan hiç ziyan gelir mi?”
“Yere hangi tohum ekildi de bitmedi? Endişelenme! İnsan tohumu bitmeyecek diye telâşlanma!”
“Toprağa konulduğumu zannetme! Ayağımın altında yedi gök vardır.”
Böyle buyuran Hazret-i Mevlânâ’nın rûhu, hiç şüphesiz yedi kat gökleri aşarak Rabb’inde fânî olmuştur.
Hazret-i Mevlânâ diğer bir gazelinde de şöyle der:
“Ey can! Sende bu toprak perdesi ile örtülmüş gizli bir hayat vardır... Burada, gayb âleminde gizlenmiş yüzlerce Yûsuf gibi güzeller mevcuttur...”
“Bu ten sûreti, yâni ceset, toprağa kurban verilince, o can sûreti kalır...”
“O ten sûreti fânî, can sûreti ise bâkîdir...”
“Bil ki ölüm, rûhun bir başka âleme doğması hâdisesinin sancısıdır. Yâni bu fânî âlem için adı ölümdür, ama bâkî ve ebedî olan âlem için adı doğumdur!..”
“Hem değil mi ki, canı Allah almaktadır; bil ki ölüm, has kullar için şeker gibi tatlıdır.”
“Kezâ ölüm, ateş bile olsa, Allâh’a halîl olana güllük gülistanlıktır; âb-ı hayattır.”
“Ölümü korkutucu kılan, onu zorlaştıran, şu ten kafesidir. Teni bir sedef gibi kırdığın zaman, ölümün bir inciye benzediğini sen de göreceksin!..”
Kaynak: Osman Nuri Topbaş, Mesnevî Bahçesinden Bir Testi Su
Mevlana'nın ölüm yıl dönümü nedeniyle her yıl Konya'da 7-17 Aralık tarihleri arasında 'Hz Mevlana'nın Uluslararası Vuslat Yıldönümü Anma Törenleri' düzenleniyor. Tören boyunca, sema gösterileri, sergiler, tiyatro oyunları, şiir dinletileri, panel ve konferanslar düzenleniyor. Etkinlik, 17 Aralık günü geniş bir protokol kalıtımıyla gerçekleşen 'Şeb-i Arus'(Düğün Gecesi) töreniyle sona eriyor.
1950’li yıllardan itibaren çeşitlenen Mevlana’yı anma törenleri, zaman içinde kurumsallaşmış, Konya’da Kültür Bakanlığı, Valilik, Konya Belediye Başkanlığı, üniversiteler ve diğer resmi ve özel kurumların ve vakıfların katkısı ile bugüne ulaşmıştır. Cumhuriyet tarihinin en köklü kültür-sanat ekinliği olan Mevlana’yı anma törenleri, ilk başladığı günden önce de Mevlevîler arasında Hazret-i Mevlâna’nın vefat gününü anlatmak üzere Şeb-i Arus olarak bilinmektedir.
Hatta ‘Şeb-i Arus’ ibaresi, manevi dünyamızın diğer uluları için de kullanılan bir tabir olmasına rağmen; tıpkı mesnevi deyince Mevlana’nın Mesnevisi’nin, Mevlana deyince sadece Hazreti Mevlana Muhammed Celaleddin’in hatırlandığı gibi artık sadece Hazret-i Mevlana’nın vefat gününü anlatmak üzere kullanılır olmuştur.
